آموزش سلامت
آموزش سلامت آن بخش از مراقبت های بهداشتی است که بر تأثیر عامل رفتاری بر سلامت تکیه نموده و با مردمی آغاز میشود که سالم بوده و علاقمند به توسعه معیارهای سلامت فردی و اجتماعی هستند و به آنها در گسترش شیوه های زندگی مؤثر در حفظ و ارتقای سلامت کمک میکند .
آموزش سلامت ترکیبی از تجارب یادگیری تسهیل کننده اتخاذ داوطلبانه رفتار سالم است که منجر به تأمین ، حفظ و ارتقای سلامت شده و ترکیبی ازحمایت های آموزشی ، ساختاری ، اقتصادی و محیطی برای تعالی رفتار سالم است .
آموزش دهندگان سلامت ، پیشگامانی هستند که همیشه طالب درک جدیدی از رفتار انسانی و راه های جدید کاربرد دانش خویش به منظور حل مشکلات فردی و اجتماعی میباشند . تمام مراقبین سلامت ( و بیش از آن تمام فعالان توسعه پایدار ) آموزش دهنده سلامت هستند و این افتخاری است که توسعه و تقویت آن نیازمند برنامه ریزی دقیق برای توسعه آموزش سلامت متکی بر شواهد و مبتنی بر جامعه میباشد .
گستردگی طیف آموزش دهندگان سلامت از وزیر بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی تا بهورزان سخت کوش و فداکار و رابطان پر افتخار سلامت ، فرصتی است که باید با افزایش آشنائی آنان با دانش ها و مهارت های مورد نیاز برای ارائه انواع خدمات آموزش سلامت از مرحله تعیین نیازها تا اجرا و پایش و ارزشیابی مداخلات آموزشی سلامت ، تقویت گردد.
آموزش سلامت هر چند وظیفه ای است برای تمام مراقبین سلامت اما خود علمی است که ریشه در مجموعه ای از علوم تربیتی ، رفتاری ، روان شناسی ، مردم شناسی ، جامعه شناسی ، ارتباطات ، اطلاعات پزشکی و بهداشت داشته و متناسب با توسعه این علوم واگذار دوران ، توسعه مییابد . آموزش سلامت هر چند وظیفه ای است برای تمام مراقبین سلامت اما بدون اتکای به شواهد و رعایت استانداردهای آموزش سلامت ، نمیتوان به تأثیر آن امیدی داشت و توسعه آموزش سلامت متکی بر شواهد و مبتنی بر جامعه ، نیازمند طراحی ساختاری منسجم ، علمی و هماهنگ برای رهبری مداخلات آموزش سلامت در سطوح مختلف سیستم ارائه خدمات بهداشتی درمانی کشور میباشد .
آموزش و ارتقاء سلامت
آموزش بهداشت به عنوان یکی از قدیمی ترین فعالیتهای وزارت بهداشت بیش از ۵۰ سال قبل شروع به کار کرده است. فعالیت آموزش بهداشت به عنوان یک فعالیت پشتیبان از زمان مبارزه با بیماریهایی چون آبله، مالاریا، التور طی دهه های ۱۳۳۰ تا ۱۳۵۰ مطرح بوده است. تجهیز آموزش بهداشت به وسایل سمعی و بصری به عنوان مهمترین استراتژی آموزشی طی سالهای فوق به اجرا درآمده است. از سالهای ۱۳۷۳ به بعد با استفاده از رویکرد" آموزش بهداشت به عنوان حل مشکل" با بررسی مشکلات و تجزیه وتحلیل وضعیت موجود به تعیین نقش خود پرداخته و با اهداف مشخص واستراتژیهای واضح و بیان فعالیت، همراه با ارایه جدول زمان بندی فعالیتها نقش خود را در حل مشکلات نشان می دهد.
در رویکرد" آموزش بهداشت به عنوان یک مراقبت "می توان از آموزش به عنوان رویکرد پیشگیری از بیماریها وارتقاء سلامت استفاده کرد. در این رویکرد با استفاده از اصول ارتقاء سلامت ، باید ضمن برنامه ریزی، نسبت به ایجاد عادات و رفتارهای صحیح بهداشتی در گروههای مختلف جامعه به ویژه کودکان و نوجوانان اقدام نمود. به طور کلی واحد آموزش بهداشت در حال حاضر با برنامه ریزی عملیاتی و تفضیلی در راستای طرح جامع آموزشی استان نقش خود را در هر یک از مشکلات بهداشتی نشان می دهد.